อาหารเสริมและวิตามินเสริมเฉพาะบุคคล
เป็นคำถามที่ถูกถามกันมากว่า “การจะไม่ให้แก่ ต้องรับประทานอาหารเสริมประเภทไหน ถึงจะดีและไม่เป็นอันตรายต่อสุขภาพ” ก่อนอื่นขอสรุปถึงพื้นฐานซึ่งต้องปฏิบัต
วิตามินและสารต้านอนุมูลอิสระ
ธรรมชาติของมนุษย์ทุกคนย่อมมีความปรารถนาสุขภาพร่างกายที่แข็งแรง ปราศจากโรคภัย และดูอ่อนเยาว์อยู่เสมอ หลักการอย่างง่ายที่นำไปสู่การมี สุขภาพดีและคงความอ่อนเยาว์ได้ยาวนานก็คือ การรับประทานอาหารที่ หลากหลาย ครบ 5 หมู่ ซึ่งเป็นหลักการที่ทุกวงการยอมรับ แต่ความรู้ใหม่ทาง โภชนาการในปัจจุบันได้ค้นพบวิตามิน และสารต้านอนุมูลอิสระที่มีประโยชน์ มากมายหลายชนิดว่าจำเป็นและมีประโยชน์โดยเฉพาะเมื่อคนเรามีอายุมากขึ้น แต่ปัญหาก็คือผู้บริโภคส่วนใหญ่ยังไม่รู้ว่าควรจะเลือกรับประทานวิตามินอย่างไร เพื่อให้เกิดประโยชน์สูงสุดต่อร่างกาย และคุ้มค่ากับเงินที่เสียไป ทั้งนี้ ความรู้ เกี่ยวกับวิตามินและสารต้านอนุมูลอิสระทั้งหมด ที่จะถูกนำมาใช้เป็นข้อมูล ประกอบการตัดสินใจเลือกซื้อผลิตภัณฑ์ เพื่อนำไปใช้ในการดูแลสุขภาพตนเอง ในเบื้องต้นนั้น ควรเป็นข้อมูลที่น่าเชื่อถือและมีผลงานวิจัยรองรับ
- วิตามินซี (Vitamin C) เป็นวิตามินที่มีความสามารถในการต้านอนุมูล อิสระตัวแรกๆ ที่ถูกค้นพบ และมีการศึกษากันอย่างกว้างขวาง วิตามินซีมีส่วนสำคัญ ในการสร้างคอลลาเจน จึงอาจช่วยป้องกันการเกิดริ้วรอย ช่วยในการรักษาแผลและ ป้องกันการเสื่อมสภาพของผิวได้ และยังช่วยในเรื่องของการเสริมสร้างภูมิต้านทาน ลดอาการโรคภูมิแพ้อีกด้วย
- วิตามินอี (Vitamin E) เป็นวิตามินที่ละลายในไขมัน แต่ไม่ละลายในน้ำ ดังนั้นในบางบริเวณของร่างกาย เช่น เยื่อหุ้มเซลล์ซึ่งเป็นไขมัน จะต้องอาศัยวิตามิน ที่ละลายในไขมันได้ เข้าไปจัดการกับอนุมูลอิสระที่เกิดขึ้น อธิบายได้ง่ายๆ ก็คือ วิตามินซี กับวิตามินอีนั้น มีการแบ่งโซนการดูแลจัดการอนุมูลอิสระกันนั่นเอง ซึ่งวิตามินอี ก็มีความสามารถในการช่วยปกป้องคุ้มครองคอลลาเจนให้รอดพ้นจาก การทำลายของอนุมูลอิสระเช่นเดียวกับวิตามินซี และยังช่วยเพิ่มความแข็งแรงให้ กับผนังเซลล์ ไม่ให้ถูกทำลายโดยง่าย
- โคเอนไซม์คิวเท็น (Coenzyme Q10) คือสารที่ช่วยเอนไซม์ทำงาน ช่วยให้ ระบบการทำงานของร่างกายเป็นไปโดยปกติ ทั้งนี้ โดยทั่วไปเมื่อคนเรามีอายุ มากขึ้น จะพบว่าระดับ Q10 ในเซลล์ต่างๆ จะลดน้อยลงไปเรื่อยๆ อย่างไรก็ตาม การรับประทานยาบางกลุ่ม เช่น ยาลดไขมันในกลุ่ม statin ก็สามารถจะทำให้ระดับของ Q10 ในร่างกายลดลงอย่างรวดเร็วได้เช่นกัน ทั้งนี้ มีการศึกษาในกลุ่มคนไข้ที่มีภาวะ หัวใจล้มเหลว โดยให้รับประทาน Q10 เสริม และพบว่าการทำงานของหัวใจดีขึ้น ในส่วนของผิวหนังพบว่า เมื่อถูกรังสียูวีเอ UVA ทำลาย เกิดเป็นอนุมูลอิสระขึ้น 010 ก็เปรียบเสมือนทหารที่เข้าช่วยปกป้องผิวให้รอดพ้นจากการทำลายของ อนุมูลอิสระเหล่านั้น
- แอลฟาไลโพอิกแอซิด (Alpha Lipoic Acid ; ALA) เป็นวิตามินที่สามารถ ทำงานได้ทั้งในเนื้อเยื่อ ไขมันและน้ำ มีคุณสมบัติพิเศษในการรีไซเคิลวิตามินอื่น ที่ถูกใช้ไปแล้ว เช่น วิตามินซี วิตามินอี หรืออีกนัยหนึ่งคือช่วยเพิ่มระดับของวิตามิน ตัวอื่น ๆ ในร่างกายเรานั่นเอง
- สารสกัดจากองุ่น โดยทั่วไปองุ่นจะประกอบด้วยสารสำคัญที่ควรรู้จัก 2 อย่าง คือ เรสเวอราทรอล (Resveratrol) ซึ่งพบมากในส่วนผิวขององุ่น และ OPC (Oligomeric proanthocyanidin, Proanthocyanidin, Pycnogenol) ซึ่งพบมากในส่วนเมล็ด ทั้งนี้ ได้มีการทดลองนำเรสเวอราทรอลมาใช้กับเซลล์ของมนุษย์ และพบว่าสามารถยืดอายุเซลล์ ของมนุษย์ได้ นอกจากนี้ยังมีประโยชน์ ในการป้องกันโรคหัวใจ โดยมีคุณสมบัติ ยับยั้งการเกาะกันของเกล็ดเลือด และลด ไขมันตัวไม่ดี (LDL) และยังอาจช่วย ป้องกันการเกิดมะเร็งได้อีกด้วย สำหรับ OPC ก็มีคุณสมบัติที่ดีไม่ยิ่งหย่อนไป กว่ากัน โดยมีการศึกษาพบว่า การรับประทาน OPC ก็เปรียบเสมือนมีสารกันแดด จากภายใน เนื่องจาก OPC จะช่วยลดการถูกทำลายโดยรังสียูวีของเซลล์ผิวหนัง ลงได้ถึง 15 เปอร์เซ็นต์ และยังช่วยยับยั้งการเสื่อมสภาพของคอลลาเจนได้อีกด้วย
- น้ำมันปลา (Fish oil, Omega 3) เป็น Natural COX 2 inhibitor ชั้นยอด หรือกล่าวได้ว่าเป็นสารที่สามารถไปยับยั้งการสร้างสารก่อการอักเสบ (Inflammation) ต่าง ๆ ในร่างกายเป็นอย่างดี ทั้งนี้ ได้มีการศึกษาถึงประโยชน์ ของโอเมกา 3 กันอย่างกว้างขวาง ซึ่งพบว่ามีบทบาทสำคัญในแง่ของการลดระดับ ไขมันตัวไม่ดี (LDL) ป้องกันการเกิดโรคหัวใจ ความดันโลหิตสูง อัลไซเมอร์ ข้ออักเสบ รูมาตอยด์ SLE สะเก็ดเงิน และผื่นแพ้
ความรู้เกี่ยวกับวิตามินและสารต้านอนุมูลอิสระที่กล่าวถึงมาทั้งหมดนี้ คงเป็น จุดเริ่มต้นที่ดีให้ผู้ที่สนใจในการดูแลสุขภาพและผิวพรรณ ได้นำไปพิจารณาประกอบ การตัดสินใจในการเสริมวิตามินเพื่อการชะลอวัยและผิวพรรณได้เป็นอย่างดี เนื่องจากในปัจจุบันมีผลิตภัณฑ์เสริมอาหารเหล่านี้ออกมาวางจำหน่ายมากมาย ซึ่งความรู้เบื้องต้นเหล่านี้คงจะช่วยให้สามารถนำไปใช้ประโยชน์ได้
ที่มา ศ.ดร.นพ.ธัมม์ทิวัตถ์ นรารัตน์วันชัย, พญ. อัญรัตน์ ตั้งกิจงามวงศ์
เวชศาสตร์ชะลอวัย เล่ม 1 (พิมพ์ครั้งที่ 4) จากพื้นฐานสู่แนวปฏิบัติ
(Anti Aging Medicine Vol. 1 (4th Edition) Basic to Practical), -กรุงเทพ: อมรินทร์พริ้นติ้งแอนด์พับลิชชิ่ง, 2564
หน้า 135 – 138
บทความอื่นๆ
วิตามินและสารต้านอนุมูลอิสระ
ธรรมชาติของมนุษย์ทุกคนย่อมมีความปรารถนาสุขภาพร่างกายที่แข็งแรง ปราศจากโรคภัย และดูอ่อนเยาว์อยู่เสมอ หลักการอย่างง่ายที่นำไปสู่การมี สุขภาพดีและคงความอ
ความเครียดและผิวพรรณ
คงปฏิเสธไม่ได้ว่าในการดำเนินชีวิตในปัจจุบันนั้นวุ่นวาย เราต้องเผชิญกับการแข่งขันและความกดดันต่างๆมากมาย จึงเป็นการยากที่จะหลบเลี่ยงสภาวะความเครียดไปได